Archeologen vinden aparte oude dobbelsteen

Mensen spelen al duizenden jaren lang spelletjes, of het nu kansspellen zijn, dobbelspellen of bordspellen. Er zijn in de loop der jaren door archeologen verschillende spellen opgegraven die 5.000 jaar oud zijn en van sommige wordt vermoed dat ze zelfs nog ouder zijn. Hoewel de meeste van deze spellen nu niet meer gespeeld worden, is één van de oudste spellen die ooit gevonden is Backgammon en dat spel wordt tegenwoordig nog steeds veelvuldig gespeeld. Voor dat spel zijn ook dobbelstenen nodig en ook die zijn er veelvuldig gevonden door de jaren heen. Onlangs ontdekten Noorse archeologen tijdens een opgraving echter een wel heel aparte dobbelsteen.

600 jaar oud

De vondst van de dobbelsteen werd gedaan tijdens opgravingen in de buurt van een middeleeuwse straat in de wijk Vagsbunnen van de Noorse stad Bergen. Nu is het echt niet de eerste keer dat er een dobbelsteen werd gevonden in Noorwegen. Tijdens dezelfde opgraving werden zelfs nog enkele andere dobbelstenen gevonden, aangezien er op die plek veel herbergen hadden gestaan en daar veelvuldig gedobbeld werd in de Middeleeuwen. Wat deze bewuste dobbelsteen echter zo speciaal maakt, is de bedrukking.

Dobbelstenen zijn er in veel soorten en maten, maar verreweg de meeste dobbelstenen, ook die uit vroeger tijden, hebben zes kanten met op de kanten de cijfers 1 tot en met 6 of een vergelijkbare notering van dezelfde getallen. En dobbelstenen worden gebruikt bij uiteenlopende vormen van spellen, waaronder natuurlijk ook kansspelen zoals Craps. Wat deze dobbelsteen zo bijzonder maakt, is dat deze dobbelsteen geen 1 of 2 bevat, maar wel twee vijven en twee vieren.

Vals spelen

Aangezien de dobbelsteen werd gevonden in een district waar veel gegokt werd in die tijd, vermoeden archeologen dat deze dobbelsteen werd gebruikt om mee vals te spelen. Helaas is vals spel al zou oud als de spellen zelf, dus is het ook niet de eerste keer dat er een dobbelsteen is gevonden die waarschijnlijk werd gebruikt voor vals spel. In de meeste gevallen gaat het dan overigens om dobbelstenen die aan een bepaalde kant verzwaard zijn. Een techniek die tegenwoordig soms nog steeds wordt gebruikt, onder andere door illusionisten.

Aangezien we door copyrights geen foto van de dobbelsteen kunnen plaatsen, kun je via deze link een foto vinden.

Een dobbelsteen als deze, waarbij bepaalde cijfers zijn vervangen voor andere, zijn een stuk zeldzamer. Volgens een van de onderzoekers waren dobbelspellen erg populair in die tijd. Een spel dat toen veel werd gespeeld was Passe-Dix. Waarbij de speler die als eerste onder de tien gooit af is. Bij normale dobbelstenen gooi je gemiddeld 10,5, terwijl je met deze dobbelsteen je gemiddelde omhoog zou brengen naar 11,5.

Wellicht ander gebruik

Zoals zo vaak bij opgravingen, is het natuurlijk niet helemaal zeker dat deze dobbelsteen is gemaakt om mee vals te spelen. Zeker bij deze dobbelsteen zijn daar wel twijfels over. Want door de indeling van deze dobbelsteen is er een grotere kans op vechtpartijen dan op hogere winst als hij gebruikt wordt om vals mee te spelen. De vlakken met de vieren en vijven staan namelijk naast elkaar, dus een tegenspeler zou het makkelijk op kunnen vallen dat er iets niet klopt met deze dobbelsteen

Daarom zijn er ook onderzoekers die geloven dat de steen mogelijk werd gebruikt bij een spel dat in de geschiedenis verloren is gegaan. Tegenwoordig zijn er immers ook genoeg spellen die aangepaste dobbelstenen gebruiken, dus waarom zou een maker van spellen in de Middeleeuwen niet op hetzelfde idee gekomen zijn? Waarvoor de dobbelsteen precies is gebruikt, zal waarschijnlijk altijd wel een mysterie blijven. Maar dat doet niets af aan het unieke van deze vondst.